Kelimebaz 48 - Yalancı (Patreon)

17 Aralık 2008

Suriye halk dilinde Türkçeden alınma bir sürü kelime var. Lo­kanta menülerinin değişmez kalemi yalanci onlardan biri. Bil­diğimiz zeytinyağlı yaprak sarma. Türkçe olduğunu bilen var, bilmeyen var. Ama Türkçe sözcüğün “yalan söyleyen, kandırıkçı, kâzib” anlamına geldiğini anlatırsan boş boş yüzüne bakıyorlar. İnanılır bir şey söyle de inanalım gibisinden.

İnandırmak için, 1) doğru adın yalancı dolma olduğunu, 2) ya­lancı sözcüğünün Türkçede “yalan konuşan kişi”den başka “ger­çek olmayan şey” anlamını da taşıdığını, 3) yaprak sarmasına gerçek anlamda dolma olmadığı için İstanbul ağzında bu adın verildiğini anlatmak lazım. Uzun iş.

Şimdi düşünün bu köşeyi Suriye’nin El Taraf gazetesinde yazıyor olsam gelecek tepkileri! “Kesin atıyor!”, “Nereden biliyorsunuz bunları hocam?” Yahut, “Arapçayı küçük düşürmek için böyle söylüyor, aslı öz Arapçadır, lecc kökünden ‘inatla sarıyor’ mana­sına, yeleccü...”

Bir başka Suriye işi yemek şawarma. Bildiğimiz dönerin Halep versiyonu. Arapçada /ç/ sesi olmadığından, ayrıca diş değdirmeli /v/ sesi de olmadığından, çevirme’yi mecburen böyle yorumla­mışlar. Urfali kbab ve izmirli kbab da yedik, güzel yapıyorlar.

Ayrıca Halep harikulade bir şehir. Urfa’ya da Mardin’e de fark atar.*

-----

* 2008 Kurban Bayramı’nda üç çocuğumla birlikte otomobille Suriye turu yapmış, o güzel ülkeyi iç savaşta yerle bir olmadan hemen önce tanıma fırsatı bulmuştuk.