Kelimebaz 29 - Feminizm (Patreon)

(Yayımlanmadı)

Latince fêmina kadın ya da genel olarak dişi. Fransızca femme (kadın) oradan gelmiş. Féminin (telaffuzu ‘feminen’) “kadınsı” ya da “dişil” demek. “Kadınların toplumsal alanda erkeklerle eşit haklara sahip olmasını savunan görüş” anlamında feminizm söz­cüğüne İngilizcede ilk 1895’te, Fransızcada bundan biraz daha önce rastlanıyor. Sonradan anlam değiştirmiş, her hal ve şartta kadınların haklı olduğunu, dolayısıyla kadınlık-erkeklik hali dı­şında hak, vicdan, akıl, mantık gibi kavramların geçerli olmadı­ğını savunan daha değişik bir görüşün adı olmuş.

Tıpta geçen feminizm başka. Erkeklerde kadınlara benzer cinsel özelliklerin ortaya çıkmasına neden olan bir hormon bozuklu­ğunun adı. Ciddiyim, tıp sözlüklerinde geçiyor. Misal: “Oğlu­muz feminizm olmuş.” “Vah vah vah, aslan gibi delikanlı!”

Latince sözcüğün kökeni de ilginç. Fêmina’nın kökü olan fê- eylemi, emmek yahut emzirmek anlamına geliyor. Örneğin fê­lare emmek, fellatio emiş, fêcundus emziren kadın, dolayısıyla doğurmuş veya doğurgan kadın. Diğer Hintavrupa dillerinin çoğunda da aynı kökün türevleri var.*

-------------------------------------------------------
* Bu makalem 27 Kasım’da gazetede çıkacaktı, çıkmadı. Sorunca “istersen yayımlarız, sen bilirsin” dediler, kibarca. Ben de üstelemedim. 7 Ocak yazısın­da “Feministlere laf attım, koskoca Türk ordusundan korkmayan Taraf gazete­si gelen tepkiden sindi” dediğim hadise budur.